Bu Yazıda Neler Var?
Kuvvet Nedir? Kuvvet itme veya çekme gücüdür.
Her gün gördüğümüz birçok farklı güç vardır.
Örneğin, buzdolabı kapısını açtığınızda, kolu çekerek bir kuvvet uygularsınız.
Rüzgar estiğinde, kıyafetlerimizi geri çeken veya saçımızı yüzümüze savuran güç bir kuvvettir.
Bazı kuvvetler küçüktür, bazıları çok büyüktür.
Kuvvetleri inceleyen bilim insanlarına Fizikçi denir.
Fizik, her şeyin yapıldığı ile ilgilenir.
Kuvvetler dolaylı veya doğrudan olabilir.
Bir kuvvet doğrudan olduğunda, bir nesne diğerine dokunur veya temas eder.
Buzdolabının kapısını açmanız doğrudan bir kuvvettir.
Dolaylı kuvvete mıknatıs örnek verilebilir çünkü o nesneye dokunmasa bile bir nesneyi çeker ( bir mıknatısın demir veya çiviyi çekmesi gibi ).
Yokuş aşağı bisiklet sürerken, pedal çevirmeniz gerekmediğini fark etmişsinizdir. Çünkü dolaylı bir kuvvet sizi ve bisikleti aşağı çeker. Bu kuvvete yerçekimi denir .
Yerçekimi her zaman çeken bir kuvvettir.
Masanın üzerine bir bardak su koyduğunuzda, yerçekimi nedeniyle orada kalır.
Bir trambolin üzerine atladığınızda, yerçekimi nedeniyle geri inersiniz.
Yerçekimi öyle büyük bir kuvvettir ki, Dünya gezegenimizin bir yörüngede hareket etme şeklini kontrol eder ve güneş tarafından çekilir.
İsaac Newton‘un elma hikayesi çocukluktan beri okullarda öğretilir. Sanki bir tesadüf gibi kafasına elmanın düşmesiyle Newton’ un birden aydınlanması ve yer çekimini keşfetmesi anlatılır.
Hareket Nedir ?
Hareket kuvvetten kaynaklanır. Tüm kuvvetler harekete neden olmaz!
Örneğin, ailenizin arabasının arkasından itmeyi denediyseniz, itme ile kuvvet kullanırsınız , ancak araba hareket etmez.
Harekete neden olan bir güç örneği bisiklete binmektir.
Bisiklet sürdüğünüzde pedalları itersiniz ve dişlilere bağlı olarak, bu da tekerleklerin dönmesine neden olur. Bisiklet kendi kendine hareket etmez.
Hareket halindeyken, bisiklette pedal çevirerek onu zorlamanız gerekir.
Dişliler nedeniyle, pedalların üzerinde küçük bir kuvvet bisikletin hareket etmesini sağlar.
Bisiklete binmek, kaldırım boyunca onu itmekten çok daha kolaydır. Bu eylemsizlik yüzündendir.
Atalet (eylemsizlik) nedir ?
Newton’un Birinci Yasası şöyle der:
Eğer bir cismin üzerine etki eden net/toplam kuvvet sıfır ise, durmakta olan bir cisim durmayı, hareket etmekte olan bir cisim ise aynı yönde ve hızda hareket etmeyi sürdürür.
Fizikte bu, “eylemsizlik” ya da “atalet” olarak tanımlanır. Eylemsizlik kelimesi hareket etmemek anlamına gelir.
Atalet (eylemsizlik) bir kuvvet değildir, ancak birşeylerin itilme veya çekilme şeklini değiştirir.
Atalet, ağır bir nesnenin hareket etmek için daha fazla güç gerektirdiği anlamına gelir, ancak hareket ettikten sonra daha ileri hareket edecektir.
Bir dahaki sefere ebeveyninizle birlikte bakkalda olduğunuzda bunu deneyin.
Yiyeceklerle dolu bir alışveriş sepetini itmenin ne kadar kolay olduğunu görürsünüz.
Daha ağır bir araba hareket etmeye başladığında, tutamaçları bırakabilirsiniz ama araba yine de ilerleyecektir.
Çünkü daha ağır nesnenin daha fazla eylemsizliği vardır.
