Periyodik tablo artan atomik sayılarına göre kimyasal elementlerle listelenmektedir. Benzer özellikleri olan elementler birlikte gruplanır.
Periyodik tablo, tüm elementleri 18 dikey kolonda ya da grupta ve 7 yatay sırada ya da periyotta göstermektedir. Elementlerin atomik sayıları periyod boyunca soldan sağa artış gösterir. Bir elementin atomik sayısı, çekirdeğindeki protonların ve çekirdeğin etrafında dolaşan elektronların sayısına eşittir. Periyodik tablodaki gruplar, soldan sağa 1-18 diye sıralanır. Tabloda toplam 118 element vardır. Aynı gruptaki elementler benzer özelliklere sahiptir. Bir elementin kimyasal özellikleri, en dıştaki elektronların sayısına dayanmaktadır.
Sodyum, grup 1 ‘dedir. Metal olmasına rağmen, bıçakla kesilebilecek kadar yumuşaktır. Sodyum, hava ya da nemle buluşmaması için, yağda muhafaza edilir.
Periyodik Tablonun Yapısı
Periyodik tablo, s, p, d ve f harfleriyle adlandırılan 4 ana bölgeden oluşmaktadır. Grup 1 ve 2, soldaki s bloğunu meydana getirir. Sağdaki p bloğu 13 ve 18 gruplarını içerir. d ve f blokları 3 ve 12 gruplarını meydana getirir.
Element sıralarına periyod adı verilir. Soldan sağa doğru elementler, giderek metalden uzaklaşır.
Element kolonları, gruplardır. Aynı gruptaki elementlerin özellikleri birbirine benzer. Grupta atomik sayı aşağı doğru azaldıkça, elementlerin metal karakteri artar.
Bir elementin atomik sayısı, elementin atomundaki protonların sayısıdır. Bir elementin kimyasal simgesinin altına atom sayısı, soluna da simgenin kendisi yazılabilir.
Grup 18’deki elementlere bazen hareketsiz gazlar adı verilir. En hafifleri olan helyumun sadece 2 elektronu vardır. Gruptaki diğer elementlerin hepsinin en dıştaki kabuğunda 8 elektron vardır. Bu düzenlemeler çok dengelidir, Bu durum, tepkimelerin gerçekleşmemesini açıklıyor.
Hareketsiz gazların çoğu aydınlatmada kullanılır. Deniz fenerindeki lamba, mavimsi beyaz yoğun ışığı üreten ksenon gazını üretir.
S-Blok Elementleri
Hidrojen dışında s bloğu elementleri reaktif, düşük yoğunluklu yumuşak metallerdir. Grup 1 metallerinin çoğu, 100 derecenin altında, grup 2 metallerinin çoğu ise 900 derecenin altında erir.
S-blok elementlerinin bileşimleri, havai fişekleri renklendirmede kullanılır. Sodyum ve potasyum tuzları, sinir sisteminin çalışması, magnezyum bileşimleri ise bitkilerde yeşil klorofilin yapılması için gereklidir.
D-Blok Elementleri
Bu elementler sert, yoğun metallerdir; çoğu 1000 derecenin üzerinde erir. D-blok metalleri arasında, demir, bakır ve titanyum yer alır. S-blok metalleri kadar reaktif değildir. D-blok metallerinin en dışında bir ya da 2 elektronları olduğu için, hepsinin kimyasal özellikleri birbirine benzer. Atomik sayının periyodlar boyunca artmasına rağmen, fazla elektronlar atomun içinde, çekirdeğe daha yakın dolaşır.
P-Blok Elementleri
Bu blokta metaller ve metal olmayanlar bir aradadır. Alüminyumdan polonyuma uzanan, köşegen çizginin üzerindeki elementler metal değildir. Kalay ve kurşun tipik p-blok metalleridir. D-blok metallerinden daha yumuşak ve onlar kadar tepkili değillerdir. Nitrojen, oksijen, florin ve klor, p-bloğunun sağ üst kısmındadır. Grup 18’in üyelerine hareketsiz gazlar adı verilir çünkü bunlar tepkili değildir.
F-Blok Elementleri
Bu elementler az bulunur. İlk sıradakilerin tümü çok tepkilidir. İkinci sıradakiler radyoaktiftir. Bunların çoğu, laboratuvarlarda ya da nükleer tepkimelerin göbeğinde üretilen sentetik elementlerdir.
Nükleer santrallerde kullanılan yakıtlardan biri olan element atom numarası 92 olan uranyumdur. Bu, doğal yollarla var olan elementler arasında en yüksek atomik sayısı olandır. Çekirdek, diğer elementleri oluşturmak üzere bölündüğünde, enerji dağılır.
Kaynak: Milliyet
